ضوابط پذیرش مغزه های بتن

ضوابط پذیرش مغزه های بتن

در صنعت ساخت و ساز مصالحی از قبیل بتن ها بسیار مورد استفاده واقع می شوند. بتن از ترکیب سیمان تشکیل شده از سنگهای ریز و درشت و شن ها و ماسه ها با یک ماده چسبنده تولید می شوند. محصول این عمل، ماده ای سخت و سنگ مانند می باشد که بتن نامیده شده و در ساخت و ساز و انواع سازه ها کاربرد زیادی دارد.

ضوابط پذیرش مغزه های بتن، قوانینی هستند که در صورت رعایت آنها در ساخت و تولید بتن، این محصول یک محصول استاندارد محسوب خواهد شد. در پروسه بررسی استانداردهای مغزه های بتن بر طبق ضوابط تعیین شده، کیفیت بتن، نحوه اجراء مغزه گیری، دوام و مقاومت آن در برابر فشار مورد آزمایش قرار می گیرد.

در صورتی که در ساخت بتن از قواعد و ضوابط آئین نامه تبعیت شده باشد، بتن تولید شده مورد پذیرش قرار گرفته و کیفیت آن توسط مهندسین ناظر تائید خواهد شد. در غیر اینصورت مالک و سازنده بایستی برای مقاوم سازی ساختمان اقدام نمایند. برخی آزمایشات کنترل کیفی و استاندارد بودن مقاومت بتن در حین تولید بتن و بعضی دیگر پس از تکمیل فرایند تولید و سفت شدن بتن، بر روی آن انجام می شود.

مغزه گیری بتن که با نام کرگیری بتن نیز شناخته می شود، فرایندی است که بر اساس آن با خارج کردن قسمتی از بتن، یک حفره استوانه ای شکل در آن ایجاد می شود.

در آزمایش مغزه گیری بتن بر اساس استانداردهای آئین نامه، مشخصات آزمایش کننده، کد نمونه مورد آزمایش، ارتفاع مغزه ها، قطر مغزه ها، بیشینه دفعات شکست نمونه، مقاومت نمونه مورد آزمایش در برابر فشار و میزان دما و رطوبت فضای مورد آزمایش، درج می شود.

بیشترین کاربرد تست مغزه گیری جهت بررسی و پذیرش مغزه های بتن بر اساس ضوابط تعیین شده و ملاک هایی همچون میزان مقاومت در برابر فشار می باشد.

مغزه گیری بتن

مغزه گیری بتن، پروسه ای است که طی آن از بتن سخت جهت تعیین میزان مقاومت سازه بتنی نمونه برداری می شود. این آزمایش می تواند شامل بررسی دقیق تر بتن در زیر میکروسکوپ نیز باشد.

در این روش به کمک دستگاه مغزه گیری از بخش های مختلف سازه، بتن های استوانه ای شکل در تعداد و اندازه های مختلف تهیه شده و جهت بررسی و مقایسه ویژگی های کمی و کیفی آنها بر اساس ضوابط تعیین شده برای پذیرش مغزه های بتن، مورد آزمایش قرار می گیرند. این تست توسط مهندسان عمران و جهت اطمینان از مقاومت سازه بتنی انجام می پذیرد.

ضوابط پذیرش مغزه های بتن

هدف از مغزه گیری، آماده سازی مغزه های بتن جهت انجام تست مقاومت آنها در برابر فشار می باشد. این کار با استفاده از دستگاههایی برای انجام مغزه گیری صورت می پذیرد. ضوابط و قوانین پذیرش مغزه های بتن به شرح زیر است:

1- در مرحله نخست از نتایج آزمون ها از چندین نمونه که در شرایط و مقاطع یکسان گرفته و نگهداری شده اند، میانگین گرفته می شود. این نتایج بایستی به یکدیگر نزدیک باشند.

2- مغزه های بتن طبق ضوابط استاندارد باید استوانه هایی به قطر 15 و ارتفاع 30 سانتی متر باشند. در صورت مکعبی بودن مغزه های بتن لازم است این ابعاد با فرمولهای وِیژه به ابعاد استاندارد استوانه ای تبدیل و با آنها سنجیده شوند.

3- نمونه برداری و مغزه گیری باید به صورت رندوم و تصادفی انجام شود.

4- برخی از سازندگان تمایل دارند نمونه برداری مغزه های بتن، پیش از ریخته شدن مواد بتن در پمپ و انتقال آن به قالب صورت گیرد، زیرا در این صورت می توانند بعد از مرحله نمونه برداری به بتن آب اضافه کرده و آن را رقیق نمایند. این عمل بر خلاف ضوابط می باشد و مهندس ناظر تنها نمونه هایی از مغزه های بتن را تائید می کند که در محل بتن ریزی تهیه و با استانداردهای تعیین شده منطبق باشند.

5- در صورتی که مهندس ناظر مغزه های بتن را به لحاظ کیفی تائید نکند، می تواند جهت اعلام نتیجه نهایی، تعداد آزمایشات و تست ها را افزایش دهد.

6- در شرایطی که حجم بتن مورد استفاده از 30 مترمکعب کمتر باشد و یا به تشخیص مهندس ناظر بتن از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد، نیازی به آزمایش مغزه گیری وجود نخواهد داشت.

ارزیابی مقاومت بتن

جهت ارزیابی و سنجش مقاومت بتن ساخته شده، آزمایش مغزه گیری بایستی حداقل در سه مرحله صورت گیرد. پس از آزمایش مغزه های بتن و ارزیابی آنها طبق ضوابط و استانداردهای آئین نامه، نتایج نهایی به این صورت اعلام می شود:

– قابل پذیرش

در صورتی که نتایج سه نمونه برداری متوالی توسط مهندس ناظر به یکدیگر نزدیک بوده و با استانداردها منطبق باشند، بتن مورد آزمایش، قابل پذیرش می باشد.

– غیرقابل پذیرش

در صورتی که مقاومت بتن از نظر مهندس ناظر به دلیل مغایرت با استانداردها و ضوابط تعیین شده مورد تائید قرار نگیرد و غیرقابل پذیرش باشد، لازم است مهندس ناظر مجاب شود که بتن به لحاظ باربری قابل اطمینان است، البته این در حالی است که میزان مقاومت بتن کمتر از 16 مگاپاسکال نباشد. مراحل این فرایند به ترتیب زیر است:

1- مهندس ناظر با اعلام مقطع مورد نظر، در یک نامه از مهندس طراح درخواست می کند تا محل مورد ارزیابی بتن را به لحاظ مقاومت بتنی مجددا” مورد بررسی قرار داده و نتیجه را اعلام نمایند و مشخص کنند که آیا این سطح از مقاومت بتنی تحمل وزن ساختمان را دارد یا خیر.

2- اگر در مرحله اول نتیجه ای حاصل نشد، مهندس ناظر از محاسب می خواهد که تعیین نماید آیا مقاومت کل قسمتهای سازه با توجه به بتن کم مقاومت در مقاطع مورد نظر، قابل پذیرش است یا خیر.

3- در صورت عدم جواب گیری در مرحله 1و 2، مهندس ناظر مالک را ملزم به انجام مغزه گیری از نقاط مشکوک به استفاده از بتن کم مقاومت می نماید.

4- مغزه های بتن در شرایط بهره برداری ساختمان آزمایش می شوند. به طور مثال در شرایط خشک (قرار دادن مغزه های بتن به مدت 7 روز در دمای بین 27-16 سانتی گراد) و در شرایطی با رطوبت بالا(غرقاب کردن مغزه های بتن به مدت 40 ساعت) و اعلام نتایج پس از انجام این آزمایشات.

5- در این آزمایش تنها در صورتی که سطح مقاومت فشاری سه مغزه بتن مطابق با استانداردها باشد، مقاومت بتن قابل پذیرش خواهد بود.

6- در صورت عدم پاسخ دهی مراحل قبلی، مهندس ناظر دستور آزمایش بارگذاری بر اساس استانداردهای مربوطه را صادر می کند.

7- اگر با طی تمامی مراحل باز هم نتیجه ای حاصل نشد، مهندس ناظر دستور مقاوم سازی یا تخریب جزء معیوب را خواهد داد.

در سازه های بتنی نظارت بر کیفیت و سطح مقاومت بتن مسئله بسیار حائز اهمیتی می باشد، زیرا پذیرش و تائید مقاومت سازه های بتنی بایستی به دقت و تحت نظر متخصصان عرصه ساخت و ساز انجام پذیرد تا از کیفیت ساخت و ایمنی سازه اطمینان حاصل شود. در صورتی که این فرایند به درستی انجام نشود، خطرات ناشی از غیراستاندارد بودن و ناایمن بودن ساختمان و سازه، تهدیدی برای جان ساکنین محسوب خواهد شد.

این نظارت بایستی بر مبنای ضوابط استاندارد جهت پذیرش یا عدم پذیرش بتن مورد استفاده انجام پذیرد. در این مسیر مهندسین ناظر مجرب و متعهد بهترین گزینه برای اطمینان از کیفیت بتن مورد استفاده و امنیت سازه می باشند.